Atopisch eczeem en lichttherapie

Heb je een ernstige vorm van atopisch eczeem? Of zorgen andere type behandelingen niet voor de gewenste resultaten? Lichttherapie kan dan helpen. Zonlicht heeft namelijk een positief effect op eczeem.

Wat is lichttherapie?

Eczeem wordt veroorzaakt door een overactief afweersysteem en met name het ultraviolette deel van zonlicht onderdrukt de afweer in de huid. De klachten kunnen dan minder worden. De ultraviolette (UV) straling van de zon bestaat uit twee componenten: UVA en UVB. UVA heeft een hogere golflengte dan UVB en de UVA-stralen dringen dieper door in de huid dan de UVB-stralen.

Dankzij lichttherapie is het mogelijk om de lichaamshuid plaatselijk of helemaal te belichten met een bepaalde dosis ultraviolet licht. Dit voorkomt dat je blootgesteld wordt aan teveel licht en verbrandt. Blootstelling aan te veel zonlicht kan de kans op huidkanker doen toenemen. Goed gedoseerde belichting onder toezicht van een huidarts is dus noodzakelijk.

Wat doet UVA-belichting?

UVA zit in zonlicht en werkt minder sterk dan UVB. Daarom wordt UVA alleen in combinatie met een geneesmiddel gebruikt. Dit geneesmiddel (Psoraleen) zorgt ervoor dat de huid gevoeliger is voor de UVA-stralen, vandaar de naam PUVA-behandeling. PUVA werkt sterker dan UVB.
Psoraleen is op 2 manieren te gebruiken:

1) door het in capsule-vorm te nemen of

2) door het in badwater te doen en voor de belichting in bad te gaan met psoraleen in het  
     water opgelost. Dit laatste heet ook wel bad-PUVA.

Wat doet UVB-belichting?

UVB-belichting werkt in grote lijnen hetzelfde als UVA-belichting. Het wordt opgewekt in speciale TL-buizen die in een lichtcabine zijn gemonteerd. Er zijn twee typen UVB: zogenaamd breedspectrum UVB en smalspectrum UVB. Het verschil tussen die twee is dat bij smalspectrum UVB alleen het UVB-licht wordt gebruikt met een golflengte van 311 nanometer. Dit zorgt voor het therapeutische effect. De kans op verbranding zou dan minder zijn. Voor de rest is er geen verschil.

Hoe werkt lichttherapie?

Lichttherapie remt de ontstekingsreactie in de huid. Verder zorgt het voor herstel en verdikking van de opperhuid. De zogenaamde UVB-smalspectrum therapie wordt tegenwoordig het meest toegepast. Behandeling vindt plaats in het ziekenhuis: in een staande UVB-cabine (zonder kleding) of met behulp van deelbelichters met UVB-lampen.

Wat mag ik verwachten van lichttherapie?

Lichttherapie heeft voor verschillende huidaandoeningen verschillende succespercentages. Voor eczeem en jeukende aandoeningen ligt het succespercentage rond de 70 procent van de gevallen.

Wat moet ik ook weten over lichttherapie?

Lichtbehandeling kan heel goed kan werken, maar er zijn ook nadelen:

Behandeling 

Termijn 

Bijwerking 

PUVA & UVB 

Korte termijn 

Verbranding: door verschillende oorzaken kan de huid verbranden: in de belichtingscabine en daarna buiten in de zon. Door de therapie heeft de huid immers al bijna de maximale dosering UVB licht te verwerken gehad. Extra zonlicht buiten kan dan alsnog leiden tot verbranding van de huid. Beschermende kleding en zonnebrandcrème kunnen dus nodig zijn. Statistische kans op verbranding door de belichting zelf:

·         1-2% Verbranding en blaarvorming (sterk afhankelijk van de gebruikte cabine, snelheid van opbouwen en het huidtype/lichaamsdeel)

·         4-8% Roodheid van de huid (sterk afhankelijk van de gebruikte cabine, snelheid van opbouwen en het huidtype/lichaamsdeel)

PUVA 

Korte termijn 

Psoraleen: misselijkheid door psoraleen; gedurende de behandeling mogen vrouwen niet zwanger worden en mannen geen kinderen verwekken

PUVA & UVB 

Lange termijn 

Veroudering van de huid

PUVA & UVB

Lange termijn

Huidkanker: net als bij blootstelling aan gewoon zonlicht kan de huid door UV-therapie lichtschade oplopen die uiteindelijk kan leiden tot huidkanker (dit risico is bij UVA groter dan bij UVB). Door het aantal behandelkuren te beperken, evenals de duur per kuur, kan dit risico worden beperkt.

 

Mag je lichttherapie toepassen tijdens zwangerschap?

Lichttherapie met UVB kan in principe ook tijdens de zwangerschap worden toegepast. Naarmate de zwangerschap vordert, ervaren mensen het echter steeds meer als een zware belasting: vaak moet je lang in een bestralingscabine staan. PUVA is niet geschikt, omdat daarbij ook psoraleen geslikt moeten worden. Overigens is de kans op het krijgen van een zwangerschapsmasker bij gebruik van lichttherapie groter: de bestraling zorgt voor extra stimulatie van de pigmentcellen.

Mag je lichttherapie toepassen in combinatie met andere middelen?
Tijdens de lichtbehandeling mag je geen geneesmiddelen gebruiken die de afweer onderdrukken, zoals Neoral, Protopic en Elidel. Vanwege de grotere kans op verbranding mag je ook geen teerzalven smeren tijdens de duur van de kuur. Daarnaast kunnen ook bepaalde antibiotica beter niet gebruikt worden tijdens behandeling met lichttherapie.

Wanneer moet je contact opnemen met je arts of apotheker?

Heb je het idee dat je huid (zon)verbrand is of zo aanvoelt? Neem dan contact op met je behandelend arts. Gebruik je andere geneesmiddelen? Neem dan contact op met je arts of apotheker en bespreek of je deze middelen samen met lichttherapie mag gebruiken.

Lees meer...

Referenties: VMCE – informatiefolder lichttherapie [https://www.vmce.nl/behandeling/lichttherapie.html bezocht feb 2018], NVDV – folder Constitutioneel eczeem, 93 vragen en antwoorden, huidarts.com [bezocht feb 2018]. MAT-NL-2200462