Dat eczeem een grote impact op de kwaliteit van leven kan hebben, staat vast. Tijdens de opleiding Eczeembegeleiding* wordt het belang van het meten van deze impact als een belangrijk onderdeel gezien om patiënten goed te kunnen begeleiden: hoe meet je de ernst van eczeem?
Er zijn veel verschillende testen beschikbaar voor eczeem en in deze blog neem ik jullie graag kort mee welke testen zijn meegenomen in de opleiding Eczeembegeleiding en wat ze inhouden.
Algemene vragenlijsten
Tijdens de opleiding hebben wij voorbeelden van vragenlijsten gebruikt die ontwikkeld zijn door het Smeer’m team, onder begeleiding van dr. Annemie Galimont. Deze vragenlijsten zijn bijvoorbeeld voor het eerste polibezoek, maar ook voor het beloop en vervolgafspraken. De lijsten zijn aangepast aan verschillende leeftijdsgroepen. Buiten deze vragenlijsten zijn er ook nog de officiële vragenlijsten/testen die door zorgverleners als maatstaf worden gebruikt.
POEM-vragenlijst
POEM staat voor Patient-Oriented Eczema Measure. Het is een korte vragenlijst die mensen met eczeem zelf invullen. De vragen gaan over de week voorafgaand aan het invullen en richten zich op symptomen zoals jeuk, slaapproblemen, bloeden, nattende huid en hoeveel dagen deze klachten aanwezig waren.
Wat meet POEM?
De POEM-vragenlijst is eenvoudig en laat snel het perspectief van de patiënt zien. De lijst bevat maar 7 vragen en helpt niet alleen om de ernst van eczeem in beeld te krijgen, maar ook hoe de patiënt zich daarbij voelt.
Voor wie?
POEM is geschikt voor zowel volwassenen als kinderen met eczeem. Ouders kunnen de vragenlijst invullen voor jonge kinderen. Het invullen duurt meestal minder dan een minuut, maar levert waardevolle inzichten op.
Skindex-vragenlijst
Skindex is een wetenschappelijk gevalideerde vragenlijst die de kwaliteit van leven meet bij mensen met huidaandoeningen zoals eczeem. Er zijn verschillende versies (zoals Skindex-16 en Skindex-29), maar ze hebben allemaal hetzelfde doel: inzicht geven in hoe de huidklachten iemands dagelijks functioneren beïnvloeden.
Wat meet Skindex?
De vragenlijst is onderverdeeld in:
- Symptomen: zoals jeuk, pijn of een branderig gevoel
- Emoties: bijvoorbeeld schaamte, frustratie of zorgen over de huid
- Functioneren: hoe de huidaandoening het dagelijks leven, sociale activiteiten en werk beïnvloedt.
Door Skindex regelmatig af te nemen, krijgen zorgverleners inzicht in hoe de huidziekte iemands leven beïnvloedt. Dit helpt bij het kiezen van een passende behandeling en het monitoren van het effect ervan.
Voor wie?
Skindex is geschikt voor zowel volwassenen als jongeren. De patiënt vult de vragen zelf in, wat een genuanceerd en persoonlijk beeld oplevert. Voor kinderen kan een aangepaste versie of een ouderrapportage worden gebruikt.
ADCT-test
ADCT staat voor Atopic Dermatitis Control Tool. Het is een korte vragenlijst die patiënten helpt om zelf te beoordelen of hun eczeem onder controle is. De test bestaat uit 6 vragen die ingaan op symptomen als jeuk, slaapverstoring, pijn/kloven en het effect op het dagelijks leven. Je vindt deze test ook op onze website: https://www.indehuidvan.nl/atopisch-eczeem/mijn-arts-ik/check-jouw-eczeem/
Wat meet ADCT?
De ADCT-test geeft zorgverleners en patiënten een snelle indicatie of de behandeling moet worden bijgesteld. De score varieert van 0 tot 24. Een score van 7 of hoger wijst op onvoldoende controle over eczeem.
Voor wie?
De test is bedoeld voor volwassenen en jongeren vanaf 12 jaar, maar er is een aangepaste versie voor (jonge) kinderen in ontwikkeling.
DLQI: Dermatology Life Quality Index
DLQI is een vragenlijst die al decennialang wordt gebruikt in de dermatologie. Het meet in hoeverre huidaandoeningen – zoals eczeem – invloed hebben op de kwaliteit van leven.
Wat meet DLQI?
DLQI bestaat uit 10 vragen over dagelijkse activiteiten, werk/school, sociale relaties en psychisch welzijn. Elke vraag scoort van 0 (geen last) tot 3 (zeer veel last), met een totaalscore van 0 tot 30.
Interpretatie van de score:
- 0-1: Geen invloed op kwaliteit van leven
- 2-5: Kleine invloed
- 6-10: Matige invloed
- 11-20: Grote invloed
- 21-30: Zeer grote invloed.
Waarom belangrijk?
DLQI helpt zorgverleners om niet alleen naar de huid te kijken, maar ook naar de persoon zelf. Zo kan de behandeling beter worden afgestemd op de persoonlijke ervaring van de patiënt.
Deze test heeft speciaal voor peuters en kleuters (tot 5 jaar) de IDLQI-variant en voor kinderen van 4 tot 16 jaar is er de CDLQI-variant van deze test. In deze varianten zijn de vragen aangepast op wat belangrijk is voor kinderen en zijn makkelijk voor kinderen (met ouders samen) in te vullen.
SCORAD-score
SCORAD staat voor SCORing Atopic Dermatitis. Het is een internationaal erkende score die de ernst van eczeem meet, op basis van zowel zichtbare symptomen als subjectieve klachten.
Wat meet SCORAD?
De SCORAD-score bestaat uit drie onderdelen:
- Extensie van eczeem (percentage aangedane huidoppervlakte)
- Intensiteit van symptomen (zoals roodheid, zwelling, krabplekken)
- Subjectieve symptomen (jeuk en slaapverstoring).
De uiteindelijke score ligt tussen de 0 en 103:
- 0-25: Mild eczeem
- 26-50: Matig eczeem
- 50: Ernstig eczeem.
Waarom belangrijk?
SCORAD wordt vooral door dermatologen in ziekenhuizen of bij klinische studies gebruikt om het effect van behandelingen te volgen.
Conclusie
Al deze testen zijn waardevol om de klachten van een patiënt in beeld te brengen. Ze maken het mogelijk om zowel de zichtbare symptomen als de persoonlijke beleving van de ziekte in kaart te brengen. Dit draagt bij aan een meer gerichte en persoonlijke aanpak bij de begeleiding van eczeem.
Welke test er wordt gebruikt is een beetje afhankelijk van de zorgverlener. De testen hebben veel overlap. Soms is het goed om te kijken naar een andere vragenlijst als er nog punten zijn die onbesproken blijven. Dankzij de testen kunnen wij als zorgverleners beter inspelen op de persoonlijke klachten van een patiënt.
TIP: mocht je het gevoel hebben niet alles in een jouw vragenlijst kwijt te kunnen, kijk dan eens naar de vragen die in andere lijsten gesteld worden. Deze vragenlijsten zijn makkelijk online te vinden.
