Atopisch eczeem & mycofenolaat mofetil

Mycofenolaat mofetil (merknaam CellCept®) en mycofenolzuur (merknaam Myfortic®) behoren tot de groep conventionele immuunsuppressiva. Ze worden gebruikt voor de behandeling van ernstige vormen van atopisch eczeem die niet reageren op de gebruikelijke therapie zoals met corticosteroïden en ciclosporine. Bij de behandeling van atopisch eczeem worden ze in lagere doseringen toegepast dan bij de behandeling van afstotingsreacties. Ze worden namelijk ook bij orgaantransplantaties gebruikt om afstoting van een getransplanteerd orgaan te voorkomen.

Bij atopisch eczeem is er sprake van een ontsteking van de huid door een overdreven afweerreactie van het lichaam op onschuldige stoffen. Mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur remt deze afweerreactie: de ontsteking in de huid neemt af en het eczeem vermindert.

Mycofenolaat mofetil werkt niet meteen. Het kan zo’n vier tot acht weken duren voordat je merkt dat het medicijn begint te werken. Soms wordt de behandeling met mycofenolaatmofetil daarom in het begin tijdelijk (circa 3 weken) gecombineerd met prednison. Dat werkt wel snel, maar is vanwege de bijwerkingen weer minder geschikt voor langdurige behandeling.

Dit geneesmiddel remt de overdreven afweerreactie van het lichaam op onschuldige stoffen. Het eczeem wordt langzaam minder, meestal na een paar weken.

Zoals elk geneesmiddel kan ook dit geneesmiddel bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. Een paar van de meest voorkomende problemen zijn diarree, minder witte of rode cellen in het bloed, infectie en overgeven. Je arts zal regelmatig je bloed testen om de volgende veranderingen op te sporen:

• het aantal cellen in je bloed
• het gehalte in je bloed van stoffen als suiker, vet of cholesterol.

Mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur onderdrukt het afweermechanisme. Als gevolg daarvan zal je lichaam niet zo goed als gewoonlijk in staat zijn infecties te bestrijden. Dit betekent dat je misschien vatbaarder bent voor infecties dan normaal: in de hersenen, huid, mond, maag en darmen, longen en urinewegen. Een heel klein aantal van de mensen die mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur slikken, kregen kanker van het lymfesysteem en de huid.

 –Wat zijn de belangrijkste bijwerkingen van mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur?
Zoals elk geneesmiddel kan ook mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken.

Dit zijn de meest voorkomende bijwerkingen:

Zeer vaak (komen voor bij meer dan 1 op de 10 gebruikers):

• misselijkheid
• braken, diarree, buikpijn
• gastro-intestinale candidiasis (infecties van het spijsverteringskanaal)
• urineweginfectie
• sepsis (bloedvergiftiging)
• leukopenie (verminderde/te lage hoeveelheid aan circulerende witte bloedcellen in het bloed), trombocytopenie (verminderde hoeveelheid/te weinig bloedplaatjes (trombocyten) in het bloed), anemie (bloedarmoede)
• moniliasis (candidiasis, schimmelinfectie van de huid en slijmvliezen, door de schimmel candida albicans)
• herpesinfecties (infectie met het herpesvirus) van de huid, het haar, de talg- en zweetklieren en de nagels.

Vaak (komen voor bij minder dan 1 op de 10 gebruikers):

• koorts, griepachtige verschijnselen, malaise (onwel voelen), hoofdpijn, pijn, asthenie (verlies van kracht), gewichtsverlies
• bloeddrukveranderingen, vasodilatatie (verwijden van bloedvaten), tachycardie (te snelle hartslag), oedeem (vochtophoping in een bepaald lichaamsdeel)
• systemische candidiasis (schimmelinfectie met candida albicans die zich via het bloed verspreidt)
• infecties van de luchtwegen, pleurale effusie (abnormale vochtophoping in de pleuraholte), dyspneu (kortademigheid), hoest
• gastro-intestinale infecties (infecties in het spijsverteringsstelsel) (waaronder (CMV-)colitis), bloedingen, ulcus (zweer), anorexie (verlies van eetlust), tandvleeshyperplasie (Overmatige groei van tandvlees, zodat tanden en kiezen bedekt worden), flatulentie (winderigheid), obstipatie (verstopping van de darmen), ileus (verstoring in de passage van voedsel door de darm)
• hepatitis (leverontsteking), geelzucht
• pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier)
• gestoorde nierfunctie
• pancytopenie (Abnormaal laag aantal van alle typen bloedcellen), leukocytose (toegenomen concentratie witte bloedcellen in het bloed)
• benigne neoplasie (goedaardige tumor) van de huid, huidhypertrofie, huiduitslag, huid en/of vaginale candidiasis (infectie met candida), alopecia (kaalheid), acne, carcinomen (kwaadaardige tumoren) van de huid
• slaapstoornissen, angst, verwardheid, depressie, abnormaal denken, tremor (schudden van je lichaam zonder dat je het kunt controleren), hypertonie (verhoogde spierspanning), paresthesie (stoornis in de gevoelssensatie), convulsies (stuipen/epileptische aanvallen)
• smaakstoornissen
• artralgie (gewrichtspijn)
• metabole veranderingen; elektrolyten, acidose, lipiden, hyperglykemie, hyperurikemie (te hoge concentratie urinezuur in het bloed), stijging van leverenzymwaarden (incl. alkalische fosfatase en lactaatdehydrogenase)
• flebitis (aderontsteking) en trombose (vorming van bloedstolsels in bloedvaten) bij de toedieningsplaats.

Zie hier de volledige lijst met mogelijke bijwerkingen.

–Waar moet je op letten als je met mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur behandeld wordt?

Neem meteen contact op met je arts voordat je dit middel inneemt:

• als je verschijnselen hebt van een infectie zoals koorts of een zere keel
• als je onverwachte blauwe plekken of bloedingen hebt
• als je ooit problemen hebt gehad met je spijsvertering, zoals een maagzweer.

–Wat is het effect van zonlicht?
Mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur onderdrukt het afweermechanisme van het lichaam. Daardoor is er een verhoogd risico op huidkanker. Beperk blootstelling aan zonlicht en UV-licht. Dit kan door: het dragen van beschermende kleding die ook je hoofd, nek, armen en benen bedekt en het gebruik van een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor. Lichttherapie wordt niet aangeraden tijdens het gebruik wegens het verhoogde risico op huidkanker.

–Beïnvloed mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur de werking van andere medicijnen?
Gebruik je meerdere geneesmiddelen dan kunnen deze elkaar beïnvloeden met soms een schadelijke werking als gevolg. Daarom is het van belang dat je arts en apotheker weten welke geneesmiddelen je gebruikt, of je ze nu op recept krijgt of dat je ze zonder recept bij de drogist of apotheek koopt.

Informeer daarom je arts als je ook andere geneesmiddelen of producten gebruikt.

–Wanneer mag je mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur niet gebruiken?

• Als je allergisch bent voor mycofenolinezuur of voor een van de andere stoffen in dit geneesmiddel.
• Als je zwanger bent of van plan bent om zwanger te worden, of als je denkt dat je zwanger zou kunnen zijn.

–Zijn er speciale waarschuwingen bij de behandeling met mycofenolaat?
Mycofenolaat veroorzaakt aangeboren afwijkingen en miskramen. Zou je zwanger kunnen worden, dan moet je een negatieve uitslag van een zwangerschapstest hebben voordat je begint met de behandeling. Je moet ook het anticonceptieadvies van je arts opvolgen. Tijdens het gebruik van mycofenolaat moet je anticonceptieve maatregelen nemen.

Neem contact op met je arts als je andere geneesmiddelen gebruikt en bespreek of deze samen met mycofenolaat mofetil / mycofenolzuur ingezet kunnen worden. Ook bijwerkingen die niet in de bijsluiter staan moet je melden bij je arts of apotheker.