Calcineurine-remmers

Calcineurine-remmers kunnen als crème of als zalf worden gebruikt. Ze worden bij volwassenen en kinderen ingezet die niet goed reageren op standaardbehandelingen met hormoonzalven of als er bijwerkingen ontstaan. Ze hebben niet de nadelen van hormoonzalven. Doordat ze veel specifieker werken zijn ze ook op gevoeliger plaatsen goed toepasbaar, bijvoorbeeld in het gezicht en in de hals. Protopic (tacrolimus) en Elidel (pimecrolimus) zijn hier voorbeelden van. Protopic 0,03% zalf en Elidel crème kunnen gebruikt worden bij kinderen vanaf 2 jaar en bij volwassenen. Protopic 0,1% zalf kan gebruikt worden bij adolescenten vanaf 16 jaar en bij volwassenen.

Calcineurine-remmers gaan de ontstekingsreactie in de huid tegen: ze remmen het afweersysteem. Bij atopisch eczeem reageert je afweersysteem te sterk. Zogenaamde lymfocyten (bepaalde witte bloedcellen, specifieke cellen van je afweersysteem) spelen daarbij een belangrijke rol. Deze kunnen in grote hoeveelheden in de eczeemgebieden aangetroffen worden en produceren allerlei stoffen die de ontstekingsverschijnselen veroorzaken: roodheid, zwelling, warmte, jeuk en nattende huid. Calcineurine-remmers verminderen al deze ontstekingsverschijnselen en kunnen zo de huid tot rust brengen.

Binnen een week na start van de behandeling zie je in het algemeen verbetering optreden. Overleg met je arts als je na twee weken behandelen geen verbetering ziet. In de praktijk zijn calcineurine-remmers minder sterk werkzaam dan de corticosteroïdzalven. De sterkte lijkt overeen te komen met een klasse I of II hormoonzalf. Vaak worden ze ingezet als onderhoudsbehandeling als het moeilijk is om de hormoonzalf af te bouwen of op gebieden waar de huid dunner is (bijvoorbeeld de oogleden).

Ongeveer de helft van de mensen met atopisch eczeem krijgt een of andere vorm van huidirritatie op de plaats van aanbrengen. Een branderig gevoel en jeuk komen vaak voor. Deze verschijnselen zijn meestal mild tot matig van aard. Ze gaan vaak binnen de week na de start van de behandeling weer over. Andere vaak voorkomende bijwerkingen zijn roodheid van de huid, warmtegevoel, pijn, verhoogde gevoeligheid van de huid, uitslag op de plaats waar de zalf of crème aangebracht wordt, folliculitis (ontstoken of geïnfecteerde haarzakjes), acne en herpes simplex (koortslip). Het blozen van het gezicht of huidirritatie na het drinken van alcohol komt ook vaak voor.

Waar moet je op letten als je met calcineurine-remmers behandeld wordt?

Calcineurine-remmers gebruik je voor een bepaalde periode met tussenpozen. De behandeling mag niet continu worden gebruikt.

Wanneer mogen calcineurine-remmers niet worden gebruikt?

Tijdens zwangerschap en borstvoeding wordt het gebruik van deze middelen afgeraden. Gelijktijdige behandeling met lichttherapie trouwens ook. Zorg dat je zo min mogelijk wordt blootgesteld aan de zon als je kiest voor behandeling met calcineurine-remmers. Verder niet gebruiken:

• bij kinderen jonger dan 2 jaar
• als je overgevoelig (allergisch) bent voor het werkzame bestanddeel of voor een van de andere bestanddelen van de zalf of crème
• op plaatsen waar de huid geïnfecteerd is
• als je allergisch bent voor antibiotica uit de macrolidegroep (bijvoorbeeld azitromycine, claritromycine, erytromycine)
• bij leverfalen
• als je een erfelijke afwijking hebt van de barrièrefunctie van de huid, zoals het Netherton’s syndroom of als je lijdt aan erytrodermie (ontsteking met roodheid en afschilferen van de gehele huid).

Als je lymfeklieren opzwellen tijdens het gebruik van calcineurine-remmers moet je contact opnemen met je behandelend arts.