Atopisch eczeem & Upadacitinib

Upadacitinib (merknaam Rinvoq^®) behoort tot de groep geneesmiddelen die we Janus Kinase (JAK)-remmers noemen. De werkzame stof upadacitinib verlaagt de activiteit van het enzym Janus Kinase en kan helpen ontstekingen te verminderen. Het is een immuno-suppressivum, oftewel een onderdrukker van je afweersysteem. Upadacitinib wordt gebruikt voor de behandeling van volwassenen en jongeren vanaf 12 jaar met matig tot ernstig atopisch eczeem. Je kunt upadacitinib alleen gebruiken, of samen met geneesmiddelen voor eczeem die je op de huid aanbrengt. Dit middel is voor oraal gebruik. Je slikt de tablet met wat water door.

Upadacitinib vermindert de activiteit van het enzym in je lichaam dat Janus Kinase (JAK) wordt genoemd en dat een rol speelt bij een breed scala aan celprocessen, waaronder ontstekingsreacties. Dit JAK-enzym is betrokken bij het doorgeven van boodschappen via cytokines in je immuunsysteem. Cytokines zijn immuuncellen die boodschappen kunnen doorgeven waardoor klachten kunnen ontstaan die bij atopisch eczeem horen. Upadacitinib remt de signalen die de cytokines doorgeven en daarmee ook het afweersysteem waardoor de ontsteking in de huid en eczeemklachten minder kunnen worden.

Upadacitinib kan helpen om de conditie van de huid te verbeteren, jeuk en opvlammingen te verminderen door de activiteit van het JAK-enzym te verlagen. Upadacitinib kan helpen om pijn, angst en depressie te verminderen, klachten die mensen met atopisch eczeem kunnen hebben. Daarnaast kan upadacitinib ook helpen om je slaap en je algehele kwaliteit van leven te verbeteren.

Zoals elk geneesmiddel kan ook upadacitinib bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. Neem contact op met je arts of roep onmiddellijk medische hulp in als je tekenen van een infectie krijgt, zoals gordelroos of pijnlijke huiduitslag met blaren (herpes zoster), longinfectie (longontsteking), die kortademigheid, koorts en hoest met slijm veroorzaakt.

Neem contact op met je arts als je last krijgt van een van de volgende bijwerkingen:

Zeer vaak voorkomende bijwerkingen (kunnen voorkomen bij meer dan 1 op de 10 mensen):

• keel- en neusinfecties
• puistjes (acne).

Vaak voorkomende bijwerkingen (kunnen voorkomen bij minder dan 1 op de 10 mensen):

• hoest
• koorts
• koortsuitslag (herpes simplex)
• maag van streek (misselijkheid)
• toename van een enzym met de naam creatinekinase, aangetoond in bloedonderzoek
• laag aantal witte bloedcellen, aangetoond in bloedonderzoek
• verhoogd cholesterol (een soort vet in het bloed), aangetoond in bloedonderzoek
• verhoogde leverenzymwaarden, aangetoond in bloedonderzoek (teken van leverproblemen)
• gewichtstoename
• ontsteking (zwelling) van de haarzakjes
• griep (influenza)
• bloedarmoede
• buikpijn
• vermoeidheid (ongewoon moe en zwak voelen)
• hoofdpijn
• netelroos (galbulten of urticaria).

Soms voorkomende bijwerkingen (kunnen voorkomen bij minder dan 1 op de 100 mensen):

• pijnlijke ontsteking van zakjes in de darmwand (diverticulitis)
• verhoogde triglyceriden (een soort vet) in het bloed, aangetoond in bloedonderzoek
• spruw (witte plekken) in de mond.

Zie hier de volledige lijst met mogelijke bijwerkingen. Krijg je last van bijwerkingen, neem dan contact op met je arts, apotheker of verpleegkundige. Dit geldt ook voor mogelijke bijwerkingen die niet in deze bijsluiter staan.

Als je allergisch bent voor upadacitinib of een van de andere bestanddelen, dan mag je dit medicijn niet gebruiken. Ook niet als je zwanger bent of denkt te zijn. Je mag het ook niet gebruiken als je:

• een ernstige infectie hebt (zoals longontsteking of een bacteriële huidinfectie)
• actieve tuberculose hebt (tbc)
• ernstige leverproblemen hebt.

Neem contact op met je arts of apotheker voordat je dit middel gebruikt en tijdens de behandeling als je:

• een infectie hebt (koorts, zweten of koude rillingen, kortademigheid, warme, rode of pijnlijke huid of zweren op uw lichaam, moe gevoel, hoesten, brandend gevoel bij het plassen of vaker dan normaal plassen, ernstige hoofdpijn met een stijve nek) of als je ooit een infectie hebt gehad die blijft terugkomen. Upadacitinib kan het infectiebestrijdende vermogen van je lichaam verminderen en kan een infectie die je al hebt dus verergeren of de kans vergroten dat je een nieuwe infectie krijgt
• tuberculose hebt gehad of in aanraking bent geweest met iemand die tuberculose heeft. Je arts zal je op tuberculose testen voordat je met upadacitinib wordt behandeld; deze test kan tijdens de behandeling worden herhaald
• herpes zoster (gordelroos) hebt gehad, omdat dit door upadacitinib mogelijk kan terugkomen. Laat het je arts weten als je pijnlijke huiduitslag krijgt met blaren, omdat dit een teken van gordelroos kan zijn
• ooit hepatitis B of C hebt gehad
• onlangs een vaccinatie (immunisatie) hebt gehad of van plan bent deze te krijgen – dit is omdat levende vaccins niet worden aanbevolen tijdens het gebruik van upadacitinib
• kanker hebt, omdat je arts dan moet beslissen of je toch upadacitinib kunt krijgen
• een hoog risico hebt om huidkanker te krijgen. Je arts raadt je dan mogelijk preventieve maatregelen aan, zoals regelmatig huidonderzoek tijdens het gebruik van upadacitinib. Neem contact op met je arts als je een nieuwe plek krijgt of als een huidplek er anders gaat uitzien. Sommige patiënten die upadacitinib krijgen, hebben huidkanker gekregen
• hartproblemen, hoge bloeddruk of hoog cholesterol hebt
• lever niet zo goed werkt als zou moeten
• bloedstolsels in de aderen van je benen (diep veneuze trombose) of longen (longembolie) hebt gehad. Laat het je arts weten als je een pijnlijk gezwollen been, pijn op de borst of kortademigheid krijgt, omdat dit tekenen kunnen zijn van bloedstolsels in de aderen
• nierproblemen hebt
• een soort ontsteking van de dikke darm (diverticulitis) hebt gehad.

Vertel het onmiddellijk aan een arts als  je een van de volgende ernstige bijwerkingen ervaart:

• erge maagpijn, vooral samen met koorts, misselijkheid en overgeven.

Voordat je upadacitinib begint te gebruiken of terwijl je het gebruikt, moet bloedonderzoek worden uitgevoerd. Dit is om te controleren of je te weinig rode bloedcellen (anemie), te weinig witte bloedcellen (neutropenie of lymfopenie), een te hoog vetgehalte in bloed (cholesterol) of een te hoge concentratie leverenzymen hebt. De tests dienen om te controleren of de behandeling met upadacitinib geen problemen veroorzaakt.

Er bestaat een hoger risico op infectie bij patiënten van 65 jaar en ouder. Vertel het je arts zodra je last krijgt van tekenen of symptomen van een infectie. Gebruik je naast upadacitinib nog andere geneesmiddelen, heb je dat kort geleden gedaan of bestaat de mogelijkheid dat je binnenkort andere geneesmiddelen gaat gebruiken? Vertel dat dan je arts of apotheker. Dit is nodig omdat sommige geneesmiddelen de werking van upadacitinib kunnen verminderen of het risico om bijwerkingen te krijgen kunnen verhogen. Het is erg belangrijk dat je contact opneemt met je arts of apotheker als je geneesmiddelen gebruikt voor de behandeling van schimmelinfecties, bacteriële infecties, cushingsyndroom, tuberculose, convulsies of toevallen, of als je geneesmiddelen gebruikt die je afweersysteem beïnvloeden (zoals azathioprine, ciclosporine en tacrolimus) of geneesmiddelen die je risico op diverticulitis verhogen, zoals ontstekingsremmers (NSAID’s) die de koorts lager maken en een ontsteking minder erg maken (doorgaans gebruikt voor behandeling van pijnlijke en/of ontstoken spieren of gewrichten) en/of sterke pijnstillers (opiaten) en/of geneesmiddelen die ontstekingen en allergische reacties minder erg maken (corticosteroïden).

Als een van de bovenstaande voorbeelden op jou van toepassing zijn, neem dan contact op met je arts of apotheker voordat je dit middel gebruikt.

Ben je zwanger, denk je zwanger te zijn, wil je het worden of geef je borstvoeding? Raadplaag je arts of apotheker voordat je dit geneesmiddel gebruikt. Je mag upadacitinib niet gebruiken als je borstvoeding geeft omdat het niet bekend is of dit geneesmiddel in de moedermelk terechtkomt. Jij en je arts moeten beslissen of je borstvoeding geeft of dat je upadacitinib gebruikt. Je mag niet allebei doen.

Als je een vrouw bent die kinderen kan krijgen, moet je doeltreffende anticonceptie gebruiken om te voorkomen dat je zwanger wordt tijdens je gebruik van upadacitinib en gedurende minimaal 4 weken na je laatste upadacitinib-dosis. Als je tijdens deze periode zwanger wordt, moet je dit onmiddellijk aan je arts melden. Neem ook contact op met je arts als je andere geneesmiddelen gebruikt en bespreek of deze samen met upadacitinib ingezet kunnen worden. Ook bijwerkingen die niet in de bijsluiter staan moet je melden bij je arts of apotheker.