Als je eczeem hebt, zul je vast wel eens het advies hebben gekregen om bepaalde voedingsmiddelen te vermijden. Om de wirwar aan opvattingen beter te begrijpen, belichten Anna Hofstra en Thomas Rustemeyer veelvoorkomende aannames over voeding en de huid. Deze keer: eczeem en de kracht van polyfenolen.
Drs. Anna Hofstra is arts-assistent bij het MUMC+ en professor dr. Thomas Rustemeyer is specialist klinische immunologie, allergologie en dermatologie aan het Amsterdam UMC.
WAT IS ECZEEM?
Eczeem is een ontstekingsziekte van de huid die leidt tot schilferige, droge plekken en erge jeuk. De ziektelast van eczeem is doorgaans hoog, en de oorzaak van eczeem verschilt van patiënt tot patiënt. Dit komt met name omdat er veel oorzaken van eczeem zijn zoals genetische aanleg, omgevingsfactoren, infecties en de werking van het afweersysteem. Iedere vorm van eczeem is een uniek ziektebeeld dat is ontstaan door een combinatie aan lichaamseigen- en omgevingsfactoren. Mensen met eczeem zullen vaker het advies ontvangen om bepaalde voedingsmiddelen te vermijden. Om de wirwar aan opvattingen beter te begrijpen, belichten we veelvoorkomende aannames over voeding en de huid.
In deze blog: de kracht van polyfenolen uit plantaardige voeding.
DE ROL VAN VOEDING BIJ ECZEEM
De rol van voeding op het ontstaan van allergisch eczeem blijft een punt van interesse voor zowel arts als patiënt. Aan de ene kant zou voeding een uitlokkende factor kunnen zijn. Door sommige voedingsstoffen wordt het afweersysteem geactiveerd. Patiënten ervaren maag-darmklachten en krijgen last van de huid of gewrichten. Aan de andere kant zou voeding ook een beschermende werking kunnen hebben. Veel voedingsmiddelen bevatten stoffen die het afweersysteem ondersteunen. Met behulp van deze voedingstoffen zijn de cellen van het afweersysteem beter in de staat om gevaar van binnenuit én buitenaf op te ruimen zonder dat je er ziek van wordt. Een voorbeeld van deze voedingstoffen zijn polyfenolen.
WAT ZIJN POLYFENOLEN?
Polyfenolen zijn moleculen die voorkomen in planten. De moleculen hebben allerlei eigenschappen waardoor planten verrijkt worden met kleuren, geuren, en verdedigingsmechanismen tegen de zon en insecten. Net als dieren zijn planten erg verschillend: de ene plant is de andere niet. Alle plantensoorten bevatten een originele samenstelling aan polyfenolen. Planten met interessante polyfenolprofiel zijn kurkuma (geelwortel), rode druiven, citrusvruchten, groene thee en broccoli.
Als mensen planten eten, dan worden de polyfenolen door de darmwand opgenomen en aan het bloed toegevoegd. Vervolgens reizen de polyfenolen door het lichaam en komen in aanraking met onze orgaansystemen en afweercellen. Door de unieke opbouw van de moleculen kunnen de polyfenolen onze cellen op allerlei manieren ondersteunen. Ze helpen bij het herstellen van celschade, beschermen tegen bacteriën en virussen van buitenaf en verminderen ontsteking in het lichaam. Aangezien eczeem een ontstekingsziekte is, zouden polyfenolen een positief effect op eczeemklachten kunnen hebben.
POLYFENOLEN EN ECZEEM
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het aanbrengen van polyfenolen op de huid kan bijdragen aan verlichting van de klachten. De polyfenolen worden in de huid opgenomen en brengen de ontstekingsreactie van het eczeem tot rust. De toepassing van polyfenolen is veilig, want de moleculen zijn relatief onschuldig met weinig bijwerkingen.
WAT VINDT DE WETENSCHAP?
Er wordt veel onderzoek gedaan naar de associatie tussen polyfenolen, het afweersysteem en huidziekten zoals eczeem. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat quercetine (uit knoflook) en tanninezuur (onder andere uit koffie, noten en zaden), een gunstig effect hebben op afweercellen die verantwoordelijk zijn voor eczeem. Er bestaan ook planten met bijzondere eigenschappen die goed zijn voor de huid zoals papaya, gember, neem, tulsi, amla en eucalyptus. Wat we niet weten is of je deze planten moet innemen of aanbrengen op de huid voor een gunstig effect op de afweercellen. Bovendien is eczeem een zeer complexe, multi-factoriële huidziekte. Bij dit soort ziektes bestaat zelden één magisch middel, dus één plantensoort zal niet de oplossing zijn.
CONCLUSIE
Polyfenolen zijn interessante moleculen in het plantenrijk. Ze hebben een gunstige werking op het menselijk lichaam en helpen om onze lichaamseigen cellen te beschermen en genezen. Er zijn aanwijzingen dat sommige polyfenolen de symptomen van eczeem verzachten, maar we moeten meer onderzoek doen voordat we deze stoffen als behandeling kunnen aanbieden. In de toekomst kan de toepassing van polyfenolen een zogenaamde add-on therapie zijn (een geneesmiddel dat apart van de behandeling in rekening kan worden gebracht) bij de gangbare medicamenteuze behandeling.
ALS EERSTE OP DE HOOGTE?
Volg ons op Facebook en Instagram